Gauguin Ensemble

‘De levendige en met veel enthousiasme uitgevoerde composities van Beethoven en Brahms toonden aan dat het Gauguin Ensemble kan terugkijken op een jarenlange ontwikkeling naar een heel eigen klankschoonheid die het ensemble tot de top van de kamermuziekensembles in ons land heeft gebracht’. Eric Bos (recensent)

Het Gauguin Ensemble bestaat uit Yfynke Hoogeveen, klarinet, Karlien Bartels, cello en Nata Tsvereli, piano. Het ensemble, van 2007 tot 2010 ambassadeur voor de Klassieke Muziek in Noord-Nederland, staat bekend om de vaak verrassende programma’s waarin het geijkte kamermuziek repertoire wordt gecombineerd met hedendaagse muziek. Door hun originele benadering bereiken ze vaak een uiteenlopend publiek. Al een kwart eeuw draagt het Gauguin Ensemble bij aan de opkomende culturele ontschotting door concertvormen te ontwikkelen met kunstenaars uit andere disciplines zoals Galili Dance o.l.v. Itzik Galili. In 2012 ging het ensemble een samenwerking aan met de Academie Minerva in Groningen, waarbij zij jonge kunstenaars vroegen animatiefilmpjes van componisten te maken als inleiding van de te spelen stukken. In 2016 verzochten zij kunstenares Barbara Stok om bekende schilderijen van Paul Gauguin te transformeren tot stripillustraties die tijdens de concerten op grote panelen te zien waren. Het Gauguin Ensemble nam deel aan diverse televisie, radio en-cd opnamen, en is met regelmaat te vinden op de Nederlandse podia.

2022 markeert het 25-jarig bestaan van het Gauguin Ensemble; voor deze gelegenheid gaf het ensemble de bekende Nederlandse componist Robert Zuidam een opdrachtcompositie. Hij schreef voor hen een trio met de naam ‘Arearea’ (2022 uitgeverij Deuss music), naar een bekend schilderij van Paul Gauguin. Zuidam over het trio: « Het ligt in mijn bedoeling iets van de kleurrijkheid en het exotische van het schilderij te doen reflecteren in de muziek, zodat er iets exuberants ontstaat dat past bij de feestelijke gelegenheid. » De meesterlijke klarinet trio’s van Brahms en Zemlinsky zullen het werk van Zuidam flankeren op de nieuwe cd ‘Color Soni’.

Op 1 maart 2024 verscheen ‘Color Soni’ de nieuwe cd van het ensemble bij Etcetera Records.

 

Andere Nederlandse componisten als Wim Dirriwachter en Sylvia Maessen schreven ook voor het Gauguin Ensemble: Wim Dirriwachter droeg zijn ‘Four Movements’ aan hen op (1995 uitgeverij Donemus), en ter ere van het 20-jarig jubileum van het ensemble schreef Sylvia Maessen ‘Correspondances’ (2016). In 2019 schreef diezelfde componiste voor hen het werk ‘Clara’, ter gelegenheid van het 200ste geboortejaar van Clara Schumann.

Voor het Gauguin Ensemble gaat het maken van muziek over het creëren van contrasten, diepte en spanning, over passie en temperament. De verwijzing naar de schilder Paul Gauguin, flamboyant en intrigerend vanwege zijn aangrijpende kleurpalet en impliciete mystiek, lag bij de naamkeuze voor de hand: het neurologische verschijnsel synesthesie (het ‘proeven’ van kleuren, of het ‘zien’ van geluiden) is tastbaar in zijn oeuvre. In een interview met L’Écho de Paris, gepubliceerd op 15 maart 1895, verklaarde Gauguin:
« Elk kenmerk in mijn schilderijen wordt van tevoren zorgvuldig overwogen en berekend. Net als in een muzikale compositie, zo je wil. Mijn eenvoudige object, dat ik uit het dagelijks leven of uit de natuur haal, is slechts een voorwendsel dat me helpt door een welomlijnde rangschikking van lijnen en kleuren om symfonieën en harmonieën te creëren. (…) … hun enige doel is om de verbeelding te stimuleren – net zoals muziek dat doet zonder de hulp van ideeën of afbeeldingen – simpelweg door die mysterieuze verwantschap die bestaat tussen bepaalde arrangementen van kleuren en lijnen en onze geest. »

Met dit als credo richtten klarinettiste Yfynke Hoogeveen en pianiste Loes van Ras 25 jaar geleden het Gauguin Ensemble op. Het duo vormde jarenlang een solide basis voor talloze concerten waarin ze regelmatig samenwerkten met collega’s zoals de violisten Philippe Graffin, Peter Brunt, Jacobien Rozemond, celliste Larissa Groeneveld en de sopraan Irene Maessen. In 2020 ontmoetten ze celliste Karlien Bartels, met wie zij op het podium een dusdanige muzikale chemie voelden dat ze besloten om haar als vast lid bij het ensemble te vragen. In 2022 heeft Loes van Ras, vanwege een ongeval, moeten besluiten te stoppen met het ensemble. Ze heeft haar positie aan Nata Tsvereli overgedragen.

Karlien Bartels speelt op een cello van C.A. Miremont (1882), haar ter beschikking gesteld door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds.